Nietrzymanie moczu to zaburzenie, z którym zmaga się wiele osób, bez względu na wiek i płeć. Problem dotyka około 10% populacji, przy czym dwa razy częściej na popuszczanie moczu cierpią kobiety. Niniejsza przypadłość nie tylko negatywnie wpływa na jakość codziennego funkcjonowania, ale często staje się również źródłem dyskomfortu psychicznego. Gdzie leżą przyczyny problemów z trzymaniem moczu? Czym objawia się inkontynencja moczowa? Jakie możliwości w tym zakresie stwarza współczesna medycyna i na czym polega leczenie nietrzymania moczu? Zachęcamy do zapoznania się z niniejszym wpisem, którego celem jest przybliżenie Państwu tego zagadnienia i możliwie najprecyzyjniejsze udzielenie odpowiedzi na wspomniane pytania.
Nietrzymanie moczu – objawy
Inkontynencja moczowa, potocznie określana jako nietrzymanie moczu, to niekontrolowany wyciek moczu, który odbywa się bez woli osoby zmagającej się z niniejszą przypadłością. Problemy z trzymaniem moczu pojawiają się zarówno w ciągu dnia, jak i podczas snu w nocy. Pierwszym niepokojącym objawem, który może sygnalizować początki omawianej przypadłości, jest sporadyczne popuszczanie moczu podczas kichania, kaszlu czy wysiłku fizycznego, zwłaszcza skakania. Warto pamiętać, iż omawiane dolegliwości nie zawsze pojawiają się w wyniku schorzeń układu moczowo-płciowego, ale mogą być również niepożądanym następstwem innych schorzeń. Z tego powodu w przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących objawów w zakresie oddawania moczu, w tym incydentów jego nieintencjonalnego oddawania, należy niezwłocznie skontaktować się ze specjalistą w zakresie urologii w celu postawienia diagnozy oraz rozpoczęcia adekwatnego leczenia.
Inkontynencja moczowa – przyczyny
Wyróżnia się wiele przyczyn problemów z trzymaniem moczu. Niekiedy są one w dużym stopniu warunkowane przez płeć. Przykładem jest wysiłkowe nietrzymanie moczu u kobiet, u których podczas ciąży i w trakcie porodu naturalnego doszło do znacznego osłabienia mięśni dna macicy. Nietrzymanie moczu u mężczyzn najczęściej przybiera postać naglącą, która jest związana z tak zwanym pęcherzem nadreaktywnym. Oznacza to, że mięśnie pęcherza moczowego wykazują swoistą nadwrażliwość, za sprawą której odczuwane jest mocno nasilone parcie. Następstwem znacznie zwiększonego ciśnienia w pęcherzu jest nie tylko popuszczanie moczu, ale także tak zwany częstomocz, a więc nazbyt częste oddawanie moczu, a ponadto nietrzymanie moczu w nocy. Do pozostałych przyczyn problemów z trzymaniem moczu zalicza się:
- choroby zaburzające kurczliwość pęcherza lub utrudniające prawidłowy odpływ moczu, np. rozrost gruczołu krokowego czy zwężenie cewki moczowej,
- zmiany hormonalne w okresie menopauzalnym,
- naturalne procesy starzeniowe, w wyniku których dochodzi do osłabienia napięcia mięśniowego,
- kamica nerkowa,
- infekcje układu moczowego,
- otyłość brzuszna, powodująca chroniczny ucisk pęcherza,
- cukrzyca,
- stwardnienie rozsiane,
- choroba Alzheimera.
Nietrzymanie moczu – leczenie
Jak zostało wspomniane, jakiekolwiek objawy wskazujące na pojawiający się problem, jakim jest nietrzymanie moczu, należy niezwłocznie skonsultować ze specjalistą. Lekarzem, zajmującym się diagnozą i leczeniem schorzeń układu moczowo-płciowego jest urolog. Jakiekolwiek popuszczanie moczu powinno zostać zatem skonsultowane z przedstawicielem tej dziedziny medycyny. Jakie zabiegi na nietrzymanie moczu pacjentom borykającym się z niniejszą przypadłością oferuje współczesna medycyna? Możliwości jest wiele. Poniżej charakteryzujemy dostępne w naszej klinice procedury zabiegowe z zakresu urologii, a także metody diagnostyki schorzeń układu moczowego.
Cystoskopia – badanie pęcherza moczowego
Badanie pęcherza moczowego przy użyciu cystoskopu – wziernika wyposażonego w światłowodowy układ optyczny – pozwala specjaliście na wzrokową ocenę śluzówki pęcherza moczowego. Cystoskopia wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym i jest procedurą, w której trakcie możliwe jest nie tylko wykrywanie zmian patologicznych, ale także wykonywanie wielu drobnych zabiegów, których celem jest leczenie problemów z nietrzymaniem moczu. Oprócz dokładnego oglądania wnętrza pęcherza, wziernikowanie za pomocą cystoskopu umożliwia również wykonanie biopsji, usunięcie niektórych guzów czy kruszenie i usuwanie kamieni zlokalizowanych w pęcherzu.
Badanie urodynamiczne – diagnostyka problemów z trzymaniem moczu
Szansę na wykrycie zaburzeń w zakresie nietrzymania moczu stwarza badanie urodynamiczne. Wykonuje się je z wykorzystaniem cewnika, który wprowadzany jest do pęcherza w celu jego napełnienia solą fizjologiczną lub wodą destylowaną. Specjalne elektrody mierzą konkretne czynności mięśni podczas oddawania moczu do uroflowmetru – urządzenia przeznaczonego do badania. W trakcie niniejszej procedury zabiegowej specjalista weryfikuje:
- ilość oddawanego moczu,
- czas mikcji,
- zmiany ciśnienia w pęcherzu moczowym i jamie brzusznej w trakcie oddawania moczu,
- napięcie mięśni – zwieraczy, których sprawność warunkuje możliwość kontrolowanego oddawania moczu lub wstrzymywanie mikcji.
Ocena sprawności narządów dolnych dróg moczowych za pomocą badania urodynamicznego może być wykonywana kilkukrotnie, co stwarza szansę na uzyskanie powtarzalnych wyników, a tym samym adekwatne leczenie nietrzymania moczu. Jest to najczęściej wykonywane badanie, ułatwia bowiem postawienie właściwej diagnozy w przypadku:
- nietrzymania moczu w nocy i w ciągu dnia,
- nietrzymania moczu u kobiet, w tym wysiłkowego,
- nietrzymania moczu u mężczyzn, w tym parcia naglącego spowodowanego przerostem prostaty,
- częstomoczu lub przeciwnie – zbyt rzadkiej mikcji,
- zbyt długiego czasu oddawania moczu,
- zalegania moczu lub mikcji porcjami.
Taśma TVT – leczenie wysiłkowego nietrzymania moczu
Jak zostało wspomniane, wysiłkowe nietrzymanie moczu to przypadłość dotykająca w szczególności kobiety po przebytym porodzie naturalnym. Procedura zabiegowa z wykorzystaniem beznapięciowej taśmy dopochwowej TVT ułatwia precyzyjne odtworzenie fizjologicznego kąta pęcherzykowo-cewkowego. Jest to możliwe za sprawą uniesienia centralnego odcinka cewki moczowej na taśmie polipropylenowej. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu podpajęczynówkowym. Metoda jest mało inwazyjna i przez wiele pacjentek doceniana za realną poprawę funkcji układu moczowego, co ma bezpośrednie przełożenia na jakość codziennego funkcjonowania oraz wynikający z niej komfort psychiczny.
Zabieg na nietrzymanie moczu z wykorzystaniem botoxu
Gdy leczenie farmakologiczne i inne starania, podejmowane w celu poprawy funkcji pęcherza moczowego nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, pacjenci borykający się z nadreaktywnością pęcherza moczowego mogą skorzystać z nowoczesnej metody leczenia botoxem. Polega ona na wprowadzeniu toksyny botulinowej w kilkudziesięciu punktach na mięśniach pęcherza. Zabieg jest mało inwazyjny i odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Wielu pacjentów ceni zabieg za realną poprawę jakości codziennego funkcjonowania od sześciu miesięcy do nawet roku, która ma bezpośrednie przełożenie na ogólny dobrostan. Kolejną niewątpliwą zaletą niniejszej procedury jest możliwość jej ponownego wykonania w przypadku, gdy pacjent obserwuje nawrót dolegliwości ze strony układu moczowego.
Wynicowanie śluzówki cewki moczowej – leczenie
Nieleczone mięsko cewkowe, które najczęściej przybiera postać niewielkiego guza zlokalizowanego w ujściu zewnętrznym cewki moczowej u kobiet, może przyczynić się do różnorodnych problemów z oddawaniem moczu. Bezpośrednią przyczyną powstawania tego typu zmian są niedobory estrogenu. Tak zwane wypadanie śluzówki cewki moczowej to zmiana o łagodnym charakterze, a jej powstanie jest wynikiem wynicowania śluzówki cewki moczowej. Towarzyszy jej przewlekły stan zapalny. Niepokojącymi objawami, które mogą wskazywać na początki rozwoju schorzenia, jest dyskomfort odczuwany podczas stosunku płciowego oraz oddawania moczu, a także wyczuwalne zgrubienie i obrzęk w obrębie cewki moczowej. Ze względu na duże unaczynienie, dotyk zmiany może powodować ból oraz krwawienie, które niekiedy pojawia się także samoistnie. Jeśli nie jest możliwe farmakologiczne leczenie schorzenia, polegające na przyjmowaniu leków zawierających estrogen, wykonywany jest zabieg usunięcia zmiany. Najczęściej przeprowadza się go w znieczuleniu miejscowym, rzadziej w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym. Wycięcie tkanki stwarza szansę na odzyskanie przez pacjentkę komfortu codziennego funkcjonowania.
Nietrzymanie moczu – zakończenie
Wszystkie wspomniane w niniejszym wpisie problemy z trzymaniem moczu wiążą się z dyskomfortem fizycznym i psychicznym, a co za tym idzie – znacznym pogorszeniem jakości codziennego funkcjonowania. Nieleczone stanowią ponadto niebagatelne zagrożenie dla zdrowia. W świetle tego każdy niepokojący objaw zaobserwowany w obrębie układu moczowego należy niezwłocznie skonsultować ze specjalistą – urologiem. Wnikliwa diagnostyka umożliwia znalezienie przyczyny leżącej u podłoża danego schorzenia. Po rozpoznaniu lekarz wdraża odpowiednie leczenie farmakologiczne lub kieruje pacjenta na zabieg, dzięki któremu zyskuje on szansę na szybką poprawę sprawności układu moczowego, a tym samym realne polepszenie jakości życia. Klinika Potocki to miejsce, w którym doświadczeni specjaliści zajmują się leczeniem wszystkich rodzajów nietrzymania moczu.
