Dolegliwości narządów rozrodczych nie powinny być lekceważone. Ich rozwój może doprowadzić do powikłań, a w konsekwencji do stanu zagrożenia zdrowia i życia kobiety. Nie inaczej rzecz się ma w przypadku polipów endometrialnych, czyli zmian rozrostowych błony śluzowej macicy. W niektórych przypadkach zmiany te mają charakter nowotworowy, ich występowanie może również wiązać się z przykrymi dolegliwościami bólowymi. W artykule odpowiadamy na pytanie, co to jest polip endometrialny, przedstawiamy ponadto najczęściej występujące objawy związane z jego wystąpieniem oraz opisujemy metody leczenia.
Co to jest polip endometrialny?
Polip endometrialny jest łagodnym przerostem błony śluzowej jamy macicy w postaci guzka o maczugowatym kształcie. Wyróżnić można polipy pojedyncze oraz mnogie. Rozmiary zmiany wynoszą od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Należy mieć na uwadze, że polip endometrialny rośnie w jamie macicy (na szypule lub grubej podstawie) i należy go odróżnić od polipa szyjki macicy. Nie jest do końca jasne, jakie są przyczyny powstawania polipów. Do czynników ryzyka należą zwiększone stężenie lub zwiększona aktywność estrogenów w organizmie. Co warte podkreślenia, zmian nie zalicza się do stanu przedrakowego – w trakcie badania histopatologicznego wykonywanego po zabiegu usunięcia polipa, jedynie w ok. 1% przypadków wykrywa się w zmianie komórki rakowe. Polip najczęściej rozpoznaje się u kobiet między 30. a 50. rokiem życia.
Polip endometrialny – objawy
Za główny objaw zmian w obrębie błony śluzowej macicy uznaje się nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych (objaw ten występuje u 64–88% kobiet, u których zdiagnozowano polipa). Przez nieprawidłowe krwawienie należy rozumieć m.in. długotrwałe plamienia, przedłużone krwawienia miesiączkowe czy krwawienia po menopauzie. Niekiedy u pacjentek występują również upławy, zaś w przypadku dużych polipów mogą pojawić się bóle podbrzusza. Oczywiście wskazane objawy nie są charakterystyczne wyłącznie dla zmian w obrębie błony śluzowej macicy, stąd w razie ich wystąpienia konieczne jest przeprowadzenie badań wykluczających inne choroby ginekologiczne. Należy również zaznaczyć, że często polip nie daje żadnych objawów (zwłaszcza wówczas, gdy jest niewielkich rozmiarów), a do jego wykrycia dochodzi zwykle przypadkowo w trakcie badania ultrasonograficznego (rzadziej w trakcie badania ginekologicznego).
Polip endometrialny – diagnostyka
Badanie lekarskie poprzedzające diagnostykę polipa endometrialnego rozpoczyna się od wywiadu dotyczącego objawów oraz badania ginekologicznego. Następnie lekarz wykonuje przezpochwowe badanie ultrasonograficzne, w trakcie którego może obejrzeć jamę macicy i ocenić wstępnie zmianę. Badanie polipa endometrialnego najlepiej jest wykonywać w trakcie pierwszych 10 dni cyklu – wtedy błona śluzowa macicy jest niska, co zapewnia najlepsze warunki do wykrycia zmiany. Jeśli lekarz ma wątpliwości co do diagnozy, kieruje pacjentkę na badania dodatkowe, np. badanie z podaniem płynu do jamy macicy.
Polip endometrialny – leczenie
Najskuteczniejszą metodą leczenia polipa endometrialnego jest tzw. histeroskopia. Zabieg w zależności od wielkości zmiany wykonuje się w znieczuleniu podpajęczynówkowym (duże zmiany), bądź miejscowym (zmiany niewielkich rozmiarów). Aby zostać dopuszczoną do zabiegu, pacjentka musi przygotować następujące badania: grupę krwi, Hbs Ag, HCV pc (nie starsze niż 3 miesiące), morfologię, APTT. W okresie 3 dni przed zabiegiem pacjentka powinna zrezygnować z gazowanych płynów oraz ciężkostrawnych pokarmów. Ponadto, na 6 godzin przed operacją należy odstawić płyny oraz jedzenie. W trakcie zabiegu lekarz wprowadza do macicy histeroskop wyposażony w kamerę (za jego pomocą możliwe jest zobrazowanie wnętrza macicy), a także mikronarzędzia chirurgiczne, które są wykorzystywane do usunięcia zmiany. Operacja trwa zwykle od 20 do 40 minut – najczęściej pacjentka opuszcza klinikę jeszcze tego samego dnia. Po zabiegu polip wysyłany jest na badanie histopatologiczne, które ma na celu wykluczenie nowotworu.
Polip endometrialny – skutki
Należy podkreślić, że ze względu na małą inwazyjność zabieg nie wymaga najczęściej rekonwalescencji. W trakcie pierwszych 14 dni od operacji u pacjentki może pojawić się krwawienie. Zalecenia dotyczące współżycia seksualnego lekarz dostosowuje indywidualnie do każdej pacjentki. Warto również pamiętać, że po otrzymaniu wyników badania histopatologicznego zmiany, należy umówić się na wizytę do lekarza prowadzącego, który – w razie potrzeby – może zlecić dalsze badania. Zazwyczaj w wyniku zabiegu dochodzi do całkowitego wyleczenia pacjentki i ustąpienia objawów. Niekiedy jednak zdarza się, że zmiana odrasta bądź pojawia się nowa zmiana – wówczas konieczne jest powtórzenie leczenia polipa endometrialnego.