Dolegliwości kolan mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie, ograniczając ich ruchomość i powodując ból. Jeśli dolegliwości nie ustępują pomimo zastosowania leków, może się okazać, że konieczne będzie przeprowadzenie zabiegu. Współcześnie jedną z najskuteczniejszych metod zabiegowych, służących jednocześnie do celów diagnostycznych, jest artroskopia. Najczęściej za jej pomocą wykonuje się zabiegi stawu kolanowego. Z artykułu dowiesz się, na czym polega artroskopia kolana, jakie są wskazania do jej wykonania oraz jak przebiega zabieg.
Artroskopia kolana – na czym polega?
Artroskopia stawu kolanowego jest metodą zabiegową, w której wykorzystuje się endoskop wyposażony we wziernik i kamerę światłowodową. W trakcie zabiegu artroskopii kolana lekarz wykonuje nacięcia na skórze, a następnie wprowadza do stawu endoskop i narzędzia operacyjne – za ich pomocą dokonuje się diagnozy oraz leczenia urazu. Dzięki temu, że endoskop jest wyposażony w kamerę, lekarz może w toku zabiegu zbadać wszystkie struktury stawu: łąkotkę, więzadła, chrząstki, więzadła, staw rzepkowo-udowy oraz błonę maziową. Z perspektywy pacjenta niezwykle istotne jest to, że w przypadku artroskopii nie dochodzi do otwarcia stawu – do wprowadzenia endoskopu wystarczają niewielkie nacięcia. Z tego względu zabieg uznawany jest za małoinwazyjny, a pacjent często opuszcza klinikę już po kilku godzinach od jego wykonania.
Artroskopia kolana – wskazania
Wskazaniem do wykonania artroskopii kolana mogą być różne dolegliwości. Za jej pomocą diagnozuje się i leczy m.in.:
- uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego (ACL),
- uszkodzenia więzadła krzyżowego tylnego (PCL),
- urazy rzepki,
- uszkodzenia łąkotki,
- niestabilność stawu kolanowego,
- uszkodzenia związane z obecnością ciał wolnych w stawie (fragmentów chrząstki),
- torbiele okołostawowe.
Artroskopia kolana – diagnoza
Zabieg artroskopii kolana jest każdorazowo poprzedzony badaniami, które wykażą istnienie jednej z wymienionych wyżej dolegliwości. Pacjent, który dostrzega u siebie niepokojące objawy, powinien w pierwszej kolejności udać się do lekarza ortopedy. Specjalista przeprowadzi wywiad lekarski, który pozwoli mu uzyskać podstawowe informacje o pacjencie i jego dolegliwości, a następnie wykona badanie przedmiotowe. Zwykle badanie to jest uzupełnione przez badanie obrazowe (np. w postaci rezonansu magnetycznego, tomografii komputerowej czy badania USG). Jeśli w wyniku wywiadu lekarskiego, badania przedmiotowego i badania obrazowego (np. rezonansu magnetycznego czy USG), okaże się, że pacjent cierpi na jedną z wymienionych powyżej dolegliwości, lekarz podejmuje decyzję o przeprowadzeniu zabiegu.
Artroskopia kolana – leczenie
Jak przebiega leczenie za pomocą metody artroskopowej? Należy najpierw zaznaczyć, że artroskopia kolana – choć jest zabiegiem mniej inwazyjnym od operacji metodą otwartą – wymaga znieczulenia: przewodowego (od pasa w dół, np. za pomocą zastrzyku w kręgosłup) bądź ogólnego. Gdy pacjent zostanie znieczulony, lekarz wykonuje na skórze niewielkie nacięcie (wielkości guzika), które wykorzystuje do wprowadzenia do kolana endoskopu. Za jego pomocą ogląda kolano od wewnątrz i stwierdza zakres uszkodzeń. Następnie, wykonawszy jedno lub dwa dodatkowe nacięcia, tworzy otwory, przez które wprowadza do kolana narzędzia artroskopowe. Dzięki nim możliwe jest przecinanie, usuwanie, szycie czy rekonstrukcja tkanki. Rodzaj działań podjętych przez lekarza dostosowany jest do charakteru dolegliwości. Gdy artroskopia kolana zostaje zakończona, pacjent zostaje przeniesiony do swojego pokoju, gdzie otrzymuje opiekę lekarską.
Artroskopia kolana – rehabilitacja po zabiegu
Rany, które powstają w trakcie operacji, goją się zwykle kilka dni. Szwy natomiast są najczęściej usuwane ok. tydzień po zabiegu. Należy pamiętać, że czas potrzebny pacjentowi do tego, by powrócić do pełnej sprawności, różni się od charakteru i rozległości urazu. Pełna rehabilitacja trwa od tygodnia do kilku miesięcy. Przykładowo, rehabilitacja po zabiegu rekonstrukcji przednich wiązadeł krzyżowych trwa najczęściej od 4 do 6 miesięcy. Warto zaznaczyć, że właściwie przeprowadzona rehabilitacja pod okiem specjalisty jest nieodzowna – to od niej zależy w dużej mierze, czy ruchomość stawu zostanie w pełni przywrócona.
Artroskopia kolana – zalety i możliwe powikłania
Jak powiedzieliśmy wyżej, wykorzystanie metody artroskopowej jest korzystne dla pacjenta z uwagi na stosunkowo krótki czas rekonwalescencji i niewielki zakres ingerencji chirurgicznej. Należy również dodać, że artroskopia kolana jest z perspektywy lekarza prostsza do wykonania niż artrotomia (czyli zabieg na otwartym kolanie). Stąd zmniejszone zostaje ryzyko popełnienia błędu w trakcie operacji. Powikłania występują rzadko (mniej niż 1% przypadków). Do najczęstszych z nich należą: infekcja, krwawienie, zakrzepica żył głębokich, uszkodzenie naczyń i nerwów oraz wewnątrzstawowe złamanie narzędzia.
